HOE LEZEN WE DE BIJBEL 1
We gaan het hebben over de Bijbel. Het is het leesboek voor de christenen. Betekent dat dat ons geloof een boekgeloof is?
Geloven we in een boek? Nee.
We geloven in de Schrijver van de Bijbel.
We knielen niet voor de Bijbel maar voor de HERE die er voor gezorgd heft dat de Bijbel als Zijn betrouwbare Woord er kwam.
- De Bijbel is een bibliotheek.
Dat laat het woord Bijbel al zien. Komt van Biblia – Boeken
We komen het woord Bijbel zelf niet in de Bijbel tegen. Wel bijvoorbeeld de afwisseling van de Schrift en de Schriften.
Voorbeelden: Schriften Joh 5:39; 2 Tim 3:15
Schrift 2 Petrus 1:20
Dat betekent o.a:
- verschil in tijd en cultuur binnen de Bijbel. Goed om cultuur en gebruiken van die tijd te kennen. Plaats van bijvoorbeeld archeologie.
Dat zorgt voor verrijking: Voorbeelden: Gideon met wolvlies en Elia met de Baalpriesters.
Cultuur verandert de boodschap niet.
2.verschil van literatuurvormen.
- De Bijbel heeft ondanks het grote tijdsverloop een Schrijver
Hebr 1:1; 2 Petr 1:21; 2 Tim 3;16
Profeten: Zo zegt de HERE!
Matt 28:19
- De ene Schrijver maakt de hele Bijbel een geheel
Daarom de Bijbel als een geheel lezen. Schrift met Schrift vergelijken.
Rom 15:4
2 Petrus 1;20,21
Voorbeeld: Genesis 3:15. Wat staat daar nu eigenlijk? Openbaring 12:3
Nageslacht Gal 3:16
Slangenzaad Joh 8:44 – Openbaring 12:17
Slang verslagen: Rom 16:20
Perspectief Jes 11:6-8; 65:25
Voorbeeld van wat verwachtte Abraham na de dood?
- Criteria in de Bijbel voor erkenning van profetie
- Deut 18:21-22
- Deut 13:1-5
Vergelijk hier Matt 5:17-20
Bijlage: hoofdstuk 2 DE HERE SPREEKT ONS AAN
HOOFDSTUK 2 WAT IS HET WOORD VAN GOD?
We hebben het over het Woord van God. Het Woord dat met gezag gesproken wordt. Het is heel belangrijk om dan ook te zien wat dat Woord van God is. Als we daarover verschil van inzicht hebben, heeft dat grote gevolgen voor ons leven en voor ons denken.
Is het Woord van God de Bijbel? Is het alleen de Bijbel? Is het meer dan de Bijbel? Is het een deel van de Bijbel. Of is het nog heel iets anders? Belangrijke vragen. In dit hoofdstuk wil ik daarop antwoord geven.
De Bijbel is het Woord van God.
De gereformeerde belijdenisgeschriften geven een duidelijk antwoord op de vraag wat de Bijbel is. Ik geef hiervan twee voorbeelden.
- Het eerste voorbeeld komt uit de Grote Catechismus van Westminster.
We lezen daar in vraag en antwoord 3: “Wat is het Woord van God? De Heilige Schriften van het Oude en Nieuwe Testament zijn het Woord van God, de enige regel voor geloof en gehoorzaamheid.”
- het tweede voorbeeld is wat we in de Nederlandse Geloofsbelijdenis in artikel 3 belijden: “Wij belijden dat dit Woord van God niet is voortgekomen uit de wil van een mens, maar dat mensen, door de Heilige Geest gedreven, van Godswege gesproken hebben, zoals de apostel Petrus zegt.
2 Petrus 1: 21
Daarna heeft God in zijn bijzondere zorg voor ons en ons behoud zijn knechten, de profeten en apostelen, geboden zijn geopenbaarde Woord op schrift te stellen, en zelf heeft Hij met zijn vinger de twee tafelen van de wet geschreven. Hierom noemen we zulke geschriften heilige en goddelijke Schriften.” NGB art. 3.
In artikel 4 worden dan de boeken genoemd die deel van de Bijbel, de Heilige Schrift zijn.
De Bijbel is het Woord van God! In de Bijbel hoor je de stem van God. Het is belangrijk om bij deze formulering nog iets langer stil te staan. Is nu de hele Bijbel het Woord van God of vind je in delen van de Bijbel dat Woord van God?
De hele Bijbel is de stem van God. Zie bijvoorbeeld: 2 Timotheüsotheüs 3:16. Wel is het zo dat niet elk gedeelte in de Bijbel op dezelfde manier het Woord van God is. Er zijn gedeelten waar de HERE heel direct spreekt. Er zijn andere gedeelten waar de Heilige Geest ons vertelt, wat er gebeurd is. Dan horen we ook dingen die duidelijk in strijd zijn met de wil van God. Denk maar eens aan de zondeval, aan Abraham die tegen de Farao liegt en zegt dat Sara zijn zuster is. Denk aan de dronkenschap van Noach en het overspel van David met Bathseba. Denk ook aan wat er rond het proces tegen de Here Jezus gebeurd is. Toch zijn ook deze gedeelten het Woord van God. Niet het Woord van God om na te volgen maar wel het Woord van God om ons te vertellen wat er echt gebeurd is. De Geest is ook de betrouwbare beschrijver van de geschiedenis. Om juist Gods grote daden in de geschiedenis te kennen en te kunnen verkondigen. Dat zie je bijvoorbeeld bij de uitstorting van de Heilige Geest. We lezen dat Jezus leerlingen vol van de Heilige Geest op de Pinksterdag: “…over de grote werken van God spraken.”
Handelingen 2: 11.
De geschiedenis is in de Bijbel ook opgeschreven om daarvan te leren. Zowel om te waarschuwen als om aan te prijzen. Een heel mooi voorbeeld daarvan vinden we in 1 Korinthe 10:
“En ik wil niet, broeders, dat u er geen weet van hebt, dat onze vaderen allen onder de wolk waren en allen door de zee zijn gegaan, en dat allen in Mozes gedoopt zijn in de wolk en in de zee, en allen hetzelfde geestelijke voedsel gegeten hebben, en allen dezelfde geestelijke drank gedronken hebben. Zij dronken namelijk uit een geestelijke rots, die hen volgde; en die rots was Christus. Maar in de meesten van hen heeft God geen welgevallen gehad, want zij zijn neergeveld in de woestijn. En deze dingen zijn gebeurd als voorbeelden voor ons, opdat wij niet zouden verlangen naar kwade dingen, zoals ook zij verlangd hebben. En word geen afgodendienaars zoals sommigen van hen, zoals geschreven staat: Het volk ging zitten om te eten en te drinken en zij stonden op om te feesten. En laten wij geen hoererij bedrijven, zoals sommigen van hen hoererij bedreven hebben, en op één dag vielen er drieëntwintigduizend.
En laten wij Christus niet verzoeken, zoals ook sommigen van hen Hem verzocht hebben en door de slangen omgekomen zijn. En mor niet, zoals ook sommigen van hen gemord hebben en omgekomen zijn door de verderver. Al deze dingen nu zijn hun overkomen als voorbeelden voor ons, en ze zijn beschreven tot waarschuwing voor ons, over wie het einde van de eeuwen gekomen is. Daarom, wie denkt te staan, laat hij oppassen dat hij niet valt.” 1 Korinthe 10: 1-12.
Het is hier ook duidelijk dat een leven zoals de minderheid van Israël dat bleef doen in trouw en liefde aan de HERE aanbevolen wordt. Dat is een leven waarop we de zegen van de HERE ontvangen.
Bevat de Bijbel het Woord van God?
Je hoort meer dan eens zeggen dat we het Woord van God ìn de Bijbel vinden. Het is een manier van zeggen die op verschillende manieren uitgelegd kan worden.
De verkeerde uitleg is, dat je in de Bijbel woorden van God vindt maar ook gedeelten die alleen maar menselijk en feilbaar zijn. Dan moeten we proberen om zelf uit te zoeken wat in de Bijbel woorden van God zijn en welke dat niet zijn. Dan worden we zelf een rechter die gaat schiften in de Bijbel. Maar zo heeft de HERE de Bijbel niet gegeven. De hele Bijbel is het Woord van God. Als je de Bijbel opendoet, waar je ook maar begint te lezen: overal is dat het Woord van God. In die zin bevat de Bijbel het Woord van God. Alle 66 Bijbelboeken zijn boeken die de stem van God zelf zijn.
Niet alleen de Bijbel is het Woord van God
De Bijbel is het Woord van God. Maar dat wil niet zeggen dat de HERE ook niet op andere manieren spreekt of heeft gesproken dan in het geschreven Woord van God. Er zijn zelfs woorden van God opgeschreven die niet in de Bijbel terecht zijn gekomen.
Een andere manier waarop de HERE spreekt dan door de Bijbel, is de natuur. Je ontdekt dat als je vanuit de Bijbel de HERE hebt leren kennen. De Bijbel is als het ware de bril, waardoor je helder gaat zien dat de HERE de Schepper is en zo Zijn grootheid juist in Zijn schepping laat zien. Een prachtig gedeelte waar je de sprekende God ziet in de natuur en in Zijn geschreven Woord is Psalm 19. We lezen daar in vers 1-7 hoe je de HERE ziet en hoort in de natuur. In vers 8-15 lees je hoe belangrijk, onmisbaar en kostbaar het geschreven Woord van God is:
“Een psalm van David, voor de koorleider.
De hemel vertelt Gods eer, het gewelf verkondigt het werk van Zijn handen. De ene dag spreekt overvloedig tot de andere, de ene nacht geeft kennis door aan de andere.
Geen spreken is er, geen woorden zijn er, hun stem wordt niet gehoord.
Hun richtlijn gaat uit over heel de aarde, hun boodschap tot aan het einde van de wereld. Hij heeft daar een tent opgezet voor de zon. En die is als een bruidegom, die zijn slaapkamer uit gaat; hij is vrolijk als een held om snel het pad te lopen. Aan het ene einde van de hemel is zijn opgang, zijn omloop is tot het andere einde; niets is verborgen voor zijn zonnegloed.
De wet van de HEERE is volmaakt, zij bekeert de ziel; de getuigenis van de HEERE is betrouwbaar, zij geeft de eenvoudige wijsheid. De bevelen van de HEERE zijn recht, zij verblijden het hart; het gebod van de HEERE is zuiver, het verlicht de ogen. De vreze des HEEREN is rein, zij houdt voor eeuwig stand; de bepalingen van de HEERE zijn waarachtig, met elkaar zijn zij rechtvaardig. Zij zijn begerenswaardiger dan goud, ja, dan veel zuiver goud; en zoeter dan honing en honingzeem uit de raat. Ook wordt Uw dienaar daardoor gewaarschuwd, in het houden ervan ligt groot loon. Wie zou al zijn afdwalingen opmerken? Reinig mij van verborgen afdwalingen.
Weerhoud Uw dienaar ook van hoogmoed. Laat die over mij niet heersen; dan zal ik oprecht zijn en vrij van grote overtreding. Laat de woorden van mijn mond en de overdenking van mijn hart welgevallig zijn voor Uw aangezicht, HEERE, mijn rots en mijn Verlosser!” Psalm 19.
Er zijn ook woorden van God die door profeten gesproken zijn, maar die niet in de Bijbel terecht gekomen zijn. De profeet Jona heeft bijvoorbeeld meer gedaan en gesproken dan we in het bijbelboek Jona lezen.
Zie 2 Koningen 14: 25.
Er zijn ook door de apostel Paulus meer brieven geschreven die belangrijk waren dan die we in de Bijbel hebben. Paulus heeft bijvoorbeeld aan de gemeente van Laodicea geschreven en beveelt de gemeente van Kolosse aan om die brief ook te lezen. Zie Kolossenzen 4:16.
De Here Jezus heeft ook meer gezegd dan we in de Bijbel lezen. We lezen in Joh. 21: “Dit is de discipel die van deze dingen getuigt en deze dingen beschreven heeft; en wij weten dat zijn getuigenis waar is. En er zijn nog veel andere dingen die Jezus gedaan heeft. Als die ieder afzonderlijk beschreven zouden worden, dan zou, denk ik, de wereld zelf de geschreven boeken niet kunnen bevatten. Amen.” Johannes 21: 24,25.
De HERE spreekt ook met de engelen. Psalm 103: 20.
We moeten bedenken dat de HERE nu ook spreekt. Er is het gesprek tussen Vader, Zoon en Geest. Er is het gesprek met de engelen en de gelovigen in de hemel. De HERE is de levende en sprekende God.
Wat voor ons van belang is om te weten hoe we als kind van God op aarde hebben te leven, heeft de Geest in de Bijbel laten komen. De Vader heeft het zo bestuurd dat het Woord, dat in alles spreekt over Christus, zo tot ons komt, dat wij er genoeg aan hebben om Hem te kennen.
Uiteindelijk gaat het er in het lezen van Gods Woord om, dat we God kennen en Jezus Christus, Die Hij gestuurd heeft. Dat is het eeuwige leven.
Johannes 17: 3. De Bijbel, het Woord van God tintelt van leven, omdat dat het Woord van God is Die de Schepper is, de bron van alle leven. Omdat dit ook het Woord van de Zoon is Die zelf de weg, de waarheid en het leven is. Omdat de HERE ons in de Bijbel aanspreekt met het Woord van de Geest Die dode mensen juist door het Woord tot leven wekt.
De HERE is de sprekende God
De HERE is de levende God[1]. Daarbij hoort dat Hij spreekt. Het is dan ook heel opvallend dat de Zoon het Woord wordt genoemd. Het Woord dat naar de wereld gekomen is. Het Woord dat mens geworden is. Hij is het Die juist door Zijn daden en Zijn spreken ons God heeft laten zien als nooit te voren. In Christus als het Woord, zien en horen we God op een Goddelijke manier terwijl Hij zo dicht bij ons is gekomen door mens te worden.
In Hem spreekt de Drie-enige God het aller-duidelijkst. Luister maar:
“Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, Die in de schoot van de Vader is, Die heeft Hem ons verklaard.” Johannes 1:18.
“Nadat God voorheen vele malen en op vele wijzen tot de vaderen gesproken had door de profeten, heeft Hij in deze laatste dagen tot ons gesproken door de Zoon, Die Hij Erfgenaam gemaakt heeft van alles, door Wie Hij ook de wereld gemaakt heeft. Hij, Die de afstraling van Gods heerlijkheid is en de afdruk van Zijn zelfstandigheid, Die alle dingen draagt door Zijn krachtig woord, heeft, nadat Hij de reiniging van onze zonden door Zichzelf tot stand had gebracht, Zich gezet aan de rechterhand van de Majesteit in de hoogste hemelen.” Hebreeën 1:1-13.
De conclusie van dit hoofdstuk is, dat de HERE op heel veel manieren Zichzelf laat zien en horen. De HERE is de levende God, Die bruist van leven en dat komt dan ook naar de schepselen toe. De HERE communiceert ook als de Drie-enige.
Hij heeft voor ons Zijn stem, Zichzelf het duidelijkst in Christus laten horen. Hij heeft ons de Bijbel gegeven als het volledig betrouwbaar op schrift gestelde Woord van Hem. Om zo met Hem te kunnen leven en de weg door het leven te vinden. Om te leren Christus te volgen en op de smalle weg te gaan. De weg van het leven. Om de werkelijkheid te zien en daarin te willen leven.
[1] Over de uitdrukking de levende God heb ik eerder geschreven: Rob Visser, Die God wat Leef!
Vrye Gereformeerde Studies 7, Pretoria 2003