ORKANEN IRMA EN MARIA - KOMT ER IETS VAN BOVEN?

“Wordt de bazuin in een stad geblazen, zonder dat de inwoners opschrikken? Geschiedt er een ramp in een stad, zonder dat de Here die bewerkt”? Amos 3,6.

Wat komt er van boven?

Een combinatie van feiten bepaalt je soms heel sterk bij zekere gedeelten in de Bijbel. De afgelopen tijd waren dat voor mij de orkaan Irma en het sterven van de theoloog Harry Kuitert. Kuitert was de man die in de gereformeerde wereld, in het tweede deel van de vorige eeuw, stem gaf bij het loslaten van de Bijbel als het Woord van God. Zijn bekendste uitspraak is deze: “Alle spreken over boven komt van beneden, ook het spreken dat beweert van boven te komen”. Hij wilde hier mee zeggen dat ook de Bijbel mensenwerk is. Geloven is volgens hem gebouwd op wat mensen denken. Ook dat God bestaat komt voort uit menselijke gedachten en verlangens en is geen feit. Hij heeft veel invloed gehad. Veel mensen voelden zich in de tweede helft van de 20e eeuw bevrijd door het spreken van deze man en namen afscheid van het geloven volgens Gods Woord. Een van de biografen van Harry Kuitert zei voor de radio na zijn sterven dit: “Hij is voor ontzettend veel mensen de grote bevrijder geweest. Die mensen waren heel dankbaar dat hij heel duidelijk maakte dat de dingen waar zij mee waren opgevoed, de angst voor de hel, dat dat eigenlijk mensenwerk bleek, en als dat zo is, dan hoef je daar ook niet meer bang voor te zijn”.

Voor Kuitert verdween God al meer uit zijn leven. God had hem niets meer te vertellen. Niet in de Bijbel en ook niet meer in de gebeurtenissen op deze wereld. De HERE zweeg in Zijn leven omdat hij God het zwijgen had opgelegd door uiteindelijk bij de conclusie uit te komen dat er geen god is. Je maakt jezelf dan doof voor God. Hoe duidelijk Hij ook spreekt, je hebt door je eigen menselijke gedachten zulke watten in je oren gedaan dat je niets meer hoort.

Zulke watten heeft ook het volk Israël meerdere keren in hun oren gedaan. Niet door te ontkennen dat de HERE bestaat, maar door van Hem een beeld te maken volgens eigen gedachten. Het is zo belangrijk dat we echt luisteren naar wat van Boven, van de HERE komt.

Israël in de tijd van Amos

De HERE heeft lang geleden het volk Israël uitgekozen. Hij heeft dat volk uit Egypte gered en dit volk het prachtige land Kanaän gegeven. Het was een geweldig voorrecht in de wereld Gods volk te mogen zijn. Om onder de bescherming van de ene levende God te staan. Het was niets anders dan onverdiende genade dat Israël Gods wet kreeg, waardoor hen voor ogen werd geschilderd wat het goede leven is. Zie Psalm 147,19-20.

Het volk Israël is er in de tijd van Amos diep van overtuigd dat ze Gods uitverkoren volk zijn. Ze denken dat hun niets kan gebeuren. Ze leven in de praktijk niet volgens Gods Woord. Ze leven volgens eigen gedachten en gevoelens. Je ziet in die tijd in de kerk juist een werelds leven en denken. Hun kan niets gebeuren. Hoe ze ook leven, want ze gaan naar de tempel, ze brengen trouw de offers. Dus moet je niet praten over Gods oordeel over hun leven. Dat kan niet want zij zijn toch Gods volk. Dat is de manier waarop zij zich doof maken voor wat de HERE zegt. Ze halen uit de Bijbel maar één ding en dat is dat God hun zal beschermen en liefde geven. Als er dan profeten komen die laten zien hoe erg het er met hen voorstaat, worden die aan de kant geschoven. Amos zegt daarvan in Gods naam in 2,11-13: “Uit uw zonen deed Ik profeten opstaan, uit uw jongemannen nazireeërs. Is dit niet zo, Israëlieten? spreekt de HEERE. Maar u laat de nazireeërs wijn drinken, en u hebt de profeten geboden: Profeteer niet! Zie, Ik ga het onder u laten kraken, zoals een wagen kraakt, vol graanschoven” (HSV).

Het volk wil dus niet luisteren, maar volgens eigen ideeën in valse gerustheid leven. De HERE reageert daarop in hoofdstuk 3 door een aantal vragen te stellen waarop je, als je eerlijk bent, alleen maar met nee kunt antwoorden.  Die rij vragen wordt afgesloten met deze: “Geschiedt er een ramp in een stad, zonder dat de Here die bewerkt?”

De HERE is God en alles staat onder Zijn regering. Wanneer er dan heel moeilijke dingen gebeuren, dan gaat dat niet buiten Zijn bestuur om. Daarin klinkt de stem van God. Hoe je die stem dan moet duiden? Dat heeft de HERE door de profeten nu juist gezegd. Dat kunnen wij vandaag lezen in het boek dat de HERE ons door Zijn profeten gegeven heeft: de Bijbel. De HERE maakt dat heel duidelijk in het vervolg: “ Voorzeker, de Here Here doet geen ding, of Hij openbaart Zijn raad aan Zijn knechten, de profeten. De leeuw heeft gebruld, – wie zou niet vrezen? De Here Here heeft gesproken, – wie zou niet profeteren”? (Amos 3,8).

Waar is Gods liefde dan?

Wij mogen de stem van God die in de Bijbel klinkt niet tot zwijgen brengen. Vanuit het lezen van Gods Woord leren we dan ook kijken naar bijvoorbeeld rampen die over de wereld gaan. Ook daarin klinkt Gods stem! Hij blijft niet stil. Dan hebben ook de orkanen Irma en Maria, die over de aarde zijn gegaan, ons zeker iets te zeggen.

Hoe is dat mogelijk? Want rampen en daar horen ook orkanen bij, kunnen toch niets met Gods liefde te maken hebben? Wanneer al de ellende die over de wereld gaat er zou zijn en de HERE vanuit de hemel zou zwijgen, had dat niets met liefde te maken. Het bijzondere is nu juist dat de HERE de gevolgen van de zonde die wij in de wereld hebben gebracht niet zwijgend over ons laat razen. Nee, Hij laat zien dat Hij de wereld, ondanks ons, niet aan de ellende overlaat. Hij laat ons zelfs horen, dat rampen die over de wereld gaan, voor ons tekenen en waarschuwingen zijn die ons oproepen bij Christus ons leven te zoeken. De HERE heeft door de profeten laten weten dat ook de moeilijke dingen in het leven en op de wereld een roepstem zijn om je te bekeren en bij Christus vergeving en een prachtige toekomst te krijgen.

Het is dan ook nodig dat wij naar het wereldgebeuren kijken in het licht van wat de HERE gezegd heeft. Hij heeft als een leeuw gebruld en dan kunnen wij niet stil blijven. Zie Amos 1,2. We hebben met liefde en ontferming mensen de weg te wijzen en ook te laten zien dat rampen van God spreken. Wie niet meer naar Boven luistert wordt doof voor de stem die zo duidelijk spreekt. Wie vanuit de Bijbel, dat echt Gods Woord is, naar de feiten op aarde kijkt, hoort ook daarin Gods stem. Die stem waarin Gods liefdevolle hart klinkt en mensen tot Christus roept. Dat is pas echte liefde. Wie niet wil luisteren wordt getroffen door Gods rechtvaardige oordeel. Wat is het erg als mensen die profeten zouden moeten zijn andere mensen leren dat Gods stem niet meer echt klinkt. Zij maken zich verantwoordelijk voor de afval van velen. Zoals de HERE dat ook zei tegen Ezechiël: “Als Ik tot de goddeloze zeg: Gij zult zeker sterven – en gij waarschuwt hem niet en spreekt niet om de goddeloze voor zijn goddeloze weg te waarschuwen ten einde hem in het leven te behouden, dan zal die goddeloze in zijn eigen ongerechtigheid sterven, maar van zijn bloed zal Ik u rekenschap vragen” (Ezechiël 3:18).

Wat zeggen orkanen als Irma en Maria ons dan vandaag?

Orkanen Irma en Maria

De kracht van de natuur hebben we op een ontstellend vernietigende manier gezien. De orkaan is haar verwoestende gang gegaan. Het eiland Sint-Maarten en haar inwoners zijn heel erg getroffen door de orkaan Irma. De orkaan Maria heeft haar verwoestende werk op het eiland Dominica gedaan. Mensen die de gevolgen met eigen ogen hebben gezien, vergelijken het met de verwoesting die een atoombom veroorzaakt. Ook toen deze orkaan langs Cuba en Florida raasde was duidelijk hoe groot de vernietigende kracht er van is. Het is vooral het vele water dat voor zoveel schade zorgt.

Wat heeft zo’n orkaan ons eigenlijk te zeggen? Is het maar een toevallige orkaan? Is het alleen toeval dat er orkanen over de wereld gaan? Is het alleen maar toeval dat een orkaan zo erg kan zijn? We houden een hulpactie voor Sint-Maarten. We gaan verder met de opbouw van het eiland en dan vergeten we wat er gebeurd is. De kans is groot dat het zo gaat. Behalve bij de mensen die blijvend getroffen zijn door de gevolgen van deze orkaan.

Toch maken we ons er dan te makkelijk vanaf. We maken ons er ook te makkelijk vanaf als we zeggen dat bijvoorbeeld Sint-Maarten een soort rovershol is en dat het daarom getroffen zou zijn en het ons niets te zeggen heeft.

De Heilige Geest wil Gods volk tot het antwoord brengen dat er geen ramp in een stad is zonder dat de HERE daarmee te maken heeft. Dat wil ook zeggen dat ook elke natuurramp op aarde ons iets te zeggen heeft! Dat kinkt velen in onze tijd nogal heftig in de oren. Hoe moeten we dit nu zien?

Waar komen de rampen op deze wereld vandaan? Is de HERE daarvan de eerste oorzaak? Komt het uit Hemzelf? Nee. Het is niet de HERE die rampen in de wereld gebracht heeft. Hij heeft een goede schepping gemaakt met daarin Zijn vrede en harmonie. Een wereld zonder bedreiging en verwoesting. De rampen zijn de wereld ingekomen doordat wij mensen als God wilden zijn. Omdat wij tegen God zijn opgestaan. Bij de straf die over de wereld komt, horen ook de rampen, ook de natuurrampen. Is het dan toch niet nog heel gek dat HERE met zulke verwoestende rampen te maken heeft? Nee. Het is zelfs gelukkig dat Hij er mee te maken heeft. Wanneer de HERE na de zondeval zich niet meer met ons bemoeit zou hebben en wanneer Hij dus de natuur zijn eigen ontketende gang zou hebben laten gaan, zou het leven een en al  ellende zijn. Dan zou de ene na de andere natuurramp ons getroffen hebben. Nu houdt de HERE het nog in Zijn hand! Nu kan een door onze zonde ontketende natuur niet zijn eigen verwoestende gang gaan. Daarbij komt nog iets anders. Dit is dat als een natuurramp de wereld treft dit voor ons een boodschap heeft. Het heeft voor alle mensen een boodschap maar het bijzondere van het volk van God is dat wij die boodschap mogen kennen. Wij hebben het cadeau van de Bijbel gekregen. Daarin lezen we Gods profetie. Daarin laat de Geest ons zien, dat als rampen over de wereld gaan, God spreekt. Als wij van rampen horen, ze zien of ze zelf meemaken met al de gevolgen daarvan. Hij laat dan o.a. zien:

1. Alles is in Gods hand en daarom is het nog geen hel op aarde.
2. Hij herinnert ons aan de zonde en de gevolgen die wij als mensen de wereld hebben ingebracht. Bij rampen moeten we niet beschuldigend naar God wijzen maar naar onszelf.
3. Hij herinnert ons er aan dat we redding van eigen schuld en zonden nodig hebben. Hij roept ons op bij Christus te schuilen en zo ondanks grote rampen toekomst te hebben.
4. De rampen laten ook zien dat Christus op weg is naar Zijn terugkeer. Wie in geloof vandaag en in de toekomst bij Christus schuilt, heeft een eeuwige toekomst zonder rampen, zonder dood en verdriet! Zie o.a. Openbaring 6-8 en 21.

Ook de orkanen Irma en Maria waren een gevolg van onze zonden. De HERE gebruikte ook deze orkanen om ons op te roepen tot Christus te komen en met Hem als de Heer van ons bestaan te leven. Dan wil je de slachtoffers vandaag graag vanuit Gods liefde helpen. Zo leren we mensen op Christus te wijzen als de enige die ons echt toekomst kan geven. De toekomst die Hij ook wil geven! Een toekomst waarin, doordat Christus de toorn van God tegen de zonden van de gelovigen gestild heeft, elke orkaan voor altijd tot stilte gebracht is.